HİDROFİL:
Hidrofil, bir molekülün hidrojen bağları kurarak suya bağlanabilme özelliğidir. Yunanca hidros (su) ve filia (arkadaşlık) sözcüklerinden türetilmiştir. Bu özelliğe sahip moleküller su ve diğer polar çözücülerde çözünebilir.
Hidrofilik bir molekül veya bir molekülün hidrofilik bir bölümü tipik olarak yük kutuplaşması gösterir ve hidrojen bağı kurma yeteneği vardır, böylece yağ ve diğer hidrofobik çözücülere kıyasla suda çözünmeye daha müsaittir. Hidrofilik ve hidrofobik moleküller polar ve apolar moleküller olarak da bilinir.
Bir ucu hidrofilik, öbür ucu hidrofobik moleküllere amfifilik veya amfipatik denir. Sabun ve deterjanlar amfifilik olmalarından dolayı hem suda hem yağda çözünebilirler, bu sayede yağlanmış bir yüzeyin temizlenmesini sağlarlar.
HİDROFOB:
Kimyada hidrofob (Yunanca hidros ("su") ve fobos ("korku") sözcüklerinden türetme), bir molekülün sudan kaçınma özelliğidir.
Hidrofobik moleküller genelde apolardır ve bu yüzden diğer nötür moleküller ve apolar çözücüler ile etkileşimleri termodinamik olarak daha kararlıdır. Suda bulunan hidrofobik moleküller genelde kümelenirler. Hidrofobik bir yüzeyin üzerinde bulunan suyun temas açısı yüksek olur. Bu nedenle "islanabilirlik" leri çok az veya yoktur.
Hidrofobik moleküllerin örnekleri arasında alkanlar ve yağlar sayılabilir.
Termodinamik
Termodinamik kanunlarına göre madde en düşük enerji haline ulaşma eğilimindedir, bağ oluşumu da kimyasal enerjiyi azaltır. Su molekülleri elektriksel olarak kutuplanmış (polarize) olduğu için kendi aralarında hidrojen bağları oluştururlar. Hidrofoblar maddeler elektriksel olarak kutuplanmamış (apolar) olduklarından hidrojen bağları oluşturmazlar, bu yüzden su molekülleri hidrofoblarla ilişkiye girmektense birbirleriyle bağlar oluştururlar. Suyun içinde bulunan bir hidrofobik molekülü çevreleyen hidrofilik moleküller onunla hidrojen bağı oluşturamadıkları için doğrultuları rastgele değildir, hareket serbestileri kısıtlıdır ve dolayısıyla entropileri daha yüksektir. Bu yüzden hidrofilik ve hidrofobik fazlar birbiriyle olan arayüzlerinin en aza indirecek biçimde şekillerini değiştirirler. Bu durum faz ayrışması denen olguyu meydana getirir.
 |
